Trong Thư gửi bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và dân quân du kích nhân kỷ niệm 5 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam (22/12/1949), Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ: Quân đội ta quen gọi Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp là Anh Cả. Cách gọi thân ái ấy rất đúng với tinh thần và lịch sử của quân đội ta: vì từ ngày thành lập đội Nam tiến đến nay, Đảng và Chính phủ đã ủy cho đồng chí Giáp và một số cán bộ phụ trách tổ chức, huấn luyện và lãnh đạo quân đội ta.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp về thăm lại chiến trường Điện Biên Phủ năm xưa (tháng 4/2004). Ảnh: TRẦN HỒNG
Người trực tiếp tổ chức, giáo dục, rèn luyện, xây dựng Quân đội
Thực hiện Chỉ thị của lãnh tụ Hồ Chí Minh, ngày 22/12/1944, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân thành lập, gồm 34 cán bộ, chiến sĩ, do đồng chí Võ Nguyên Giáp phụ trách. Ngay sau đó, đồng chí chỉ đạo Đội đánh thắng hai trận đầu ở Phai Khắt, Nà Ngần, tạo khí thế, tinh thần đấu tranh cách mạng cho lực lượng vũ trang (LLVT) và toàn dân. Trên cương vị là Tư lệnh LLVT cách mạng, đồng chí lãnh đạo, chỉ đạo các LLVT phát huy vai trò nòng cốt cùng toàn Đảng, toàn dân tiến hành thắng lợi cuộc Tổng Khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945.
Trong kháng chiến chống Pháp, đồng chí Võ Nguyên Giáp trực tiếp chỉ đạo xây dựng LLVT ba thứ quân. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đại tướng, bộ đội chủ lực không ngừng lớn mạnh, phối hợp bộ đội địa phương, dân quân du kích, tạo sức mạnh tổng hợp tiêu hao, tiêu diệt số lượng lớn quân địch.
Đại tướng trực tiếp làm Tư lệnh kiêm Bí thư Đảng ủy nhiều chiến dịch có ý nghĩa chiến lược giành thắng lợi, mà đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ (1954), buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Giơnevơ, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Đông Dương.
Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Đại tướng Võ Nguyên Giáp trực tiếp tổ chức Bộ Tư lệnh Miền, kết hợp thành lập Quân Giải phóng miền nam Việt Nam, bộ đội địa phương với việc đưa các sư đoàn chủ lực từ miền bắc vào miền nam.
Ngày 22/12/1944, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân được thành lập tại khu rừng Trần Hưng Đạo ở châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, do đồng chí Võ Nguyên Giáp chỉ huy. Ảnh tư liệu TTXVN
Đồng thời, Đại tướng kiến nghị với Trung ương và chỉ đạo xây dựng QĐND Việt Nam tiến lên chính quy, hiện đại, nâng cao trình độ chỉ huy tác chiến hiệp đồng quân, binh chủng. Cuối cuộc kháng chiến, Đại tướng đề xuất thành lập các quân đoàn chủ lực, nhằm đáp ứng yêu cầu tác chiến hiệp đồng quân, binh chủng quy mô lớn. Thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử là minh chứng khẳng định đề xuất của Đại tướng Võ Nguyên Giáp là sáng tạo, chính xác, phù hợp.
Dưới sự chỉ đạo của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Quân đội ta ngày càng trưởng thành, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ làm nòng cốt cho toàn dân đánh giặc. Việc chọn Đại tướng là người trực tiếp tổ chức, giáo dục, rèn luyện và xây dựng Quân đội thể hiện sự tin tưởng tuyệt đối, tầm nhìn chiến lược của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Đánh giá tài thao lược của Đại tướng, Georges Boudarel – Giáo sư sử học người Pháp viết: Võ Nguyên Giáp là nhà quân sự lỗi lạc, vị tướng lĩnh tài ba, nhân vật nổi bật của lịch sử hiện đại Việt Nam và thế giới trong thế kỷ XX…, một thiên tài quân sự lớn nhất của thế kỷ XX và là một trong những thiên tài quân sự lớn nhất của các thời đại.
Ở những thời điểm bước ngoặt, Đại tướng luôn đưa ra quyết định đúng: Đề xuất, chỉ đạo thực hiện “đại đội độc lập, tiểu đoàn tập trung” đập tan cuộc tiến công của thực dân Pháp lên Việt Bắc (1947); đổi mục tiêu đánh Cao Bằng sang Đông Khê trong Chiến dịch Biên giới (1950); phân tán chủ lực cơ động Pháp để tập trung tiêu diệt tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ (Đông Xuân 1953 – 1954). Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ (1954), Đại tướng quyết định chuyển phương châm tác chiến từ “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc”, đưa Chiến dịch đến thắng lợi hoàn toàn.
Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp, Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những lãnh đạo đầu tiên của Đảng khẳng định: Phải tiếp tục kháng chiến chống Mỹ để giải phóng miền nam, thống nhất đất nước. Đại tướng là người trực tiếp chỉ đạo xây dựng, bảo vệ tuyến vận tải chiến lược trên bộ, trên biển để chi viện cho chiến trường miền nam; tham mưu mở Chiến dịch Đường 9 – Khe Sanh ghìm lực lượng cơ động chiến lược của địch ở Trị – Thiên, tạo điều kiện cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân (1968) giành thắng lợi lớn; chỉ đạo Quân chủng Phòng không – Không quân đánh bại cuộc tiến công đường không chiến lược của đế quốc Mỹ (1972).
Năm 1975, Đại tướng chỉ đạo tạo lập thế trận hiểm hóc, bất ngờ “điểm huyệt” Buôn Ma Thuột, buộc địch phải rút khỏi Tây Nguyên. Nắm chắc thời cơ chiến lược, Đại tướng đề nghị giải phóng sớm miền nam; chỉ đạo mở chiến dịch giải phóng Huế, Đà Nẵng, quần đảo Trường Sa; thành lập cánh quân phía đông Sài Gòn phối hợp với bốn cánh quân khác và ra mệnh lệnh: “Thần tốc, thần tốc hơn nữa; táo bạo, táo bạo hơn nữa…”, tiến công tiêu diệt sào huyệt cuối cùng của địch, đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đến toàn thắng.
Người góp phần quan trọng phát triển lý luận quân sự chiến tranh nhân dân Việt Nam
Quá trình chỉ đạo tác chiến, Đại tướng luôn đưa ra những quyết định táo bạo, quyết đoán, sắc sảo, đúng đắn; “khiển địch, điều địch” buộc chúng phải đánh theo cách đánh của ta. Điều đặc biệt là, kiến thức và tài năng quân sự đều do Đại tướng tự học, tự nghiên cứu. Điều này khiến thế giới khâm phục. Đại tướng Mỹ Westmoreland đánh giá: Võ Nguyên Giáp là “một thống soái quân sự cỡ lớn”; còn Bernard Fall – Sử gia phương Tây khẳng định: Trong một tương lai có thể thấy trước, phương Tây chưa thể đào tạo được một vị tướng nào có thể so sánh kịp với tướng Giáp.
Lý luận quân sự Võ Nguyên Giáp là sự tiếp thu, vận dụng sáng tạo kinh nghiệm chống giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam, tinh hoa quân sự thế giới, học thuyết quân sự Mác – Lênin, tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh và đúc rút kinh nghiệm qua thực tiễn chỉ đạo chiến đấu. Đại tướng đề cao công tác tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận khoa học quân sự Việt Nam nhằm tìm ra thêm những quy luật chiến tranh để tiến tới những thắng lợi to lớn hơn. Đại tướng viết nhiều công trình lý luận quân sự, đóng góp to lớn trong hình thành, phát triển lý luận quân sự Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh.
Tư tưởng, lý luận quân sự của Đại tướng Võ Nguyên Giáp biểu hiện rõ trong một loạt vấn đề về đường lối chiến tranh nhân dân, kháng chiến toàn dân, toàn diện, trường kỳ; nghệ thuật “lấy yếu địch mạnh”, “lấy nhỏ đánh lớn”, quan hệ giữa tập trung và phân tán; tư tưởng chiến lược tiến công; lý luận chiến tranh du kích; phối hợp tác chiến giữa ba thứ quân; nghệ thuật giành thắng lợi từng bước tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn… Những quan điểm quân sự của Đại tướng Võ Nguyên Giáp góp phần quan trọng trong phát triển lý luận quân sự Việt Nam giai đoạn cách mạng mới.
Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp luôn bám sát chủ trương, đường lối của Đảng; giữ vững nguyên tắc lãnh đạo, chỉ huy, đề xuất nhiều chủ trương, biện pháp xác đáng, khoa học, phù hợp. Chưa bao giờ Bộ Chính trị bác bỏ một đề xuất chiến lược nào của Bí thư Quân ủy Trung ương kiêm Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp. Đại tướng luôn coi trọng xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, chăm lo giáo dục đạo đức, phẩm chất cách mạng, khả năng chiến đấu cho cán bộ, chiến sĩ. Kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, ngoại giao, tư tưởng, binh, địch vận; giữa quốc phòng với kinh tế, an ninh… để hoàn thành hai nhiệm vụ kháng chiến và kiến quốc.
Trong Bộ Bách khoa toàn thư Pháp, mục nói về Võ Nguyên Giáp đã viết: Trong Võ Nguyên Giáp, nhà chính trị đi trước nhà quân sự. Đại tướng hết sức coi trọng yếu tố chính trị, tinh thần, xây dựng quyết tâm chiến đấu; quan hệ giữa người chỉ huy với người chiến sĩ; tôn trọng nguyên tắc “Dĩ công vi thượng”.
Đại tướng là vị Tổng Tư lệnh luôn đề cao tính nhân văn, đau với từng vết thương của người lính, tiếc từng giọt máu của chiến binh; là tấm gương tỏa sáng sáu đức tính: “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung”. Tình yêu thương con người của Đại tướng để lại trong cán bộ, chiến sĩ Quân đội, nhân dân Việt Nam và bạn bè quốc tế hình ảnh nhà lãnh đạo, nhà chính trị đức độ, tài năng, nhà hoạt động thực tiễn xuất sắc, chiến sĩ cách mạng kiên trung, suốt đời hy sinh vì đất nước, vì nhân dân, vì Quân đội.
Hội tụ đủ các phẩm chất cao quý và có những cống hiến đặc biệt xuất sắc đối với cách mạng, Quân đội và nhân dân, Đại tướng Võ Nguyên Giáp được cán bộ, chiến sĩ toàn quân mến phục, suy tôn là người “Anh Cả”, xứng đáng là “Tư lệnh của các tư lệnh, Chính ủy của các chính ủy, Tướng của các tướng và Thầy của các bậc thầy quân sự”; nhân dân kính trọng, suy tôn là “Đại tướng của Nhân dân”.
Học tập, noi gương Đại tướng, cán bộ, chiến sĩ toàn quân và lực lượng dân quân tự vệ cả nước tiếp tục phát huy truyền thống Quân đội anh hùng, ra sức thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Trước mắt, tiếp tục phát huy phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, xung kích thực hiện các biện pháp ngăn chặn đại dịch Covid-19, góp phần đem lại cuộc sống bình an cho nhân dân.
Đại tướng, TS PHAN VĂN GIANG, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy T.Ư, Bộ trưởng Quốc phòng